Na co dzień pracując z seniorem, mamy do czynienie z szeregiem różnych objawów, jakie możemy zaobserwować u osoby starszej. Wśród nich jest wiele objawów związanych bezpośrednio z układem nerwowym, a przykładem może być chociażby spowolniona mowa czy problemy z jakąkolwiek artykulacją. Takie problemy mogą się pojawiać w momencie, gdy zaburzeniu ulega obwodowy oraz ośrodkowy układ nerwowy.
Spowolniona mowa i podobne objawy mogą być chociażby wynikiem udaru mózgu, który jest jedną z najczęściej występujących chorób neurologicznych u osób starszych. Udar występuje w wyniku zaburzeń ukrwienia mózgu i prowadzić może do problemów z rozumieniem mowy, problemów z doborem słów lub z wypowiedzeniem czegokolwiek. Inną chorobą, którą można powiązać z takim objawem jak spowolnienie mowy jest choroba Alzheimera. Choroba ta występuje na skutek głębokich zmian neurodegeneracyjnych, jest chorobą nieuleczalną.
Wraz z postępem choroby słownictwo chorego widocznie ubożeje, a w zaawansowanym jej stadium chory przestaje mówić niemal całkowicie. Inną z chorób, w wyniku której mowa ulega spowolnieniu, jest choroba Parkinsona. Choroba ta sprawia, iż senior ma coraz większe trudności z mówieniem i komunikowaniem się z otoczeniem. Głos osoby chorej staje się nosowy, zachrypnięty, słaby i monotonny, trzeba się natrudzić, by zrozumieć o co chodzi podopiecznemu. Artykulacja jest nieprecyzyjna, mowa spowolniona, chory ma problem z rozpoczęciem mówienia, gubi rytm oraz może się jąkać.
Choroba Parkinsona- jak powstaje?
Choroba Parkinsona powstaje na skutek obumierania komórek nerwowych, które znajdują się w tzw. istocie czarnej w mózgu. Komórki te, gdy są zdrowe i prawidłowo funkcjonują, wytwarzają dopaminę. Dopamina jest przekaźnikiem chemicznym, który odpowiada za transmisję sygnałów nerwowych pomiędzy istotą czarną, a ciałem prążkowanym w kresomózgowiu.
Jest to niezwykle istotne dla prawidłowej pracy mięśni oraz koordynacji ruchowej, dlatego na skutek nieprawidłowości spowodowanych chorobą, praca mięśni i ruchu zostają zaburzone. Choroba Parkinsona jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego przejawiającą się spowolnieniem ruchowym, drżeniem kończyn i sztywnością mięśni. Choroba ta dotyka najczęściej osoby około 60. roku życia, a liczba chorych sukcesywnie wzrasta wraz ze zjawiskiem starzenia się europejskich społeczeństw.
Senior z chorobą Parkinsona
Obserwując seniora możemy dostrzec kiedy choroba Parkinsona zaczyna się u niego pojawiać, choć jej pierwsze objawy są mało specyficzne. Takimi objawami są chociażby osłabienie, utrzymujące się zmęczenie oraz spowolnienie ruchów, a także ich nieskoordynowanie. Obserwować możemy także tzw. drżenie spoczynkowe, czyli drżenie ręki lub palców, mimo iż ręka jest np oparta o krzesło czy o kolana.
To jeden z bardziej charakterystycznych objawów dla Parkinsona. Objawy, które pojawiają się z czasem to charakterystyczne pochylenie sylwetki chorego do przodu, drżenie rąk, problemy z rozpoczęciem jakiegoś ruchu lub z rozpoczęciem mówienia, problemy z mową, niemożność wykonywania prostych codziennych czynności, zaburzenia równowagi, stany depresyjne oraz lękowe.
Podstawową przyczyną zaburzeń w obrębie istoty czarnej w mózgu jest występowanie wolnych rodników oraz zaburzenia mitochondrialne. Odpowiednia dieta jest więc bardzo istotnym czynnikiem w profilaktyce niemal każdej choroby neurodegeneracyjnej, w tym choroby Parkinsona. Opiekując się chorym seniorem, należy dbać, by dieta była bogata w związki o działaniu przeciwutleniającym i wychwytującym wolne rodniki.
W diecie nie może zabraknąć koenzymu Q10, witaminy E i C, beta karotenu. Składniki te chronią neurony przed działaniem toksycznych czynników egzogennych.
Leczenie osób starszych
Leczenie choroby Parkinsona opiera się na podawaniu choremu dopaminy. Lekiem uzupełniającym niedobór dopaminy jest np. lek L- DOPA, który docierając do mózgu zamienia się w dopaminę.
Innym sposobem leczenia jest podawanie substancji, które działają jak dopamina- pobudzają receptory dopaminowe w neuronach mózgu. Leczyć Parkinsona można także chirurgicznie poprzez przeszczepianie komórek zdolnych do produkcji dopaminy.
